Denize ilgi duyan ve denizle ilgili iyi gözlem yeteneğine sahip gözlemciler sayesinde esrarengiz ve karizmatik balıklar olan denizatları, yalnızca yeni habitatlarda ve geniş coğrafi aralıklarda keşfedilmekle kalmıyor, aynı zamanda daha önce yaşadıkları bilinmeyen yeni derinliklerde de keşfediliyor. Erkek bireylerin yavruları taşıma davranışı uzun süredir insanları büyülese de popülasyonlardaki cinsiyet oranı ve üreme mevsimi hakkında yeni bilgiler deniz gözlemcileri ve araştırmacıları tarafından keşfedildi.
British Columbia Üniversitesi (UBC) ve Londra Zooloji Derneği (ZSL) merkezli bir deniz koruma ekibi olan Project Seahorse'dan araştırmacılar, dünya genelinde bulunan 46 denizatı türünden 35'iyle ilgili yeni bulguları belirledi ve inceledi. Bu bulgular iNaturalist ailesinin bir parçası olan ekibin iSeahorse programını kullanan vatandaş bilim insanları tarafından yayınlandı.
iSeahorse programı, üyelerini profesyonel olmayan halkın veya amatör araştırmacıların oluşturduğu bir topluluk ve bu insanların vahşi doğada karşılaştıkları denizatı hakkında doğrudan bilgi sağlamalarına olanak tanır. Sitede yayınlayarak hangi deniz atı türünü, dünyanın neresinde, ne zaman gördükleri, yaşam alanı ve derinliği hakkında bilgiler veriyorlar. Kullanıcılar aynı zamanda mümkünse fotoğraflı kanıt da sunabiliyorlar.
Ekim 2013'ten Nisan 2022'ye kadar 96 ülkeden ve 35 denizatı türünden 7.794 doğrulanmış gözlemin analizini gerçekleştiren araştırmacılar, elde ettikleri bilgilerden ve bu bilgilerin denizatı hakkında halihazırda bilinenler üzerindeki etkilerinden oldukça etkilendiler.
O zamanlar UBC Okyanuslar ve Balıkçılık Enstitüsü'nde yüksek lisans öğrencisi ve makalenin ilk yazarı olan Elsa Camins Martinez, Yeni bulgular, dünyanın kesin IUCN Tehdit Altındaki Türler Kırmızı Listesinde yer alan türlerin küresel koruma değerlendirmelerini geliştirecek dedi.
Camins, Coleman'ın Pigme Denizatı (Hippocampus colemani) üzerindeki gözlemlerine katkıda bulunduğunu belirtti; bu gözlemler, onun coğrafi alanının binlerce kilometre kare daha geniş, habitatının daha çeşitli ve derinlik aralığının daha önce bilinenden daha sığ olduğunu gösterdi. Hippocampus satomiae'ye ilişkin gözlemlerin birçoğu IUCN Kırmızı Listesi'nde rapor edilen aralığın dışındaydı; bu da bunların aralığının daha önce anlaşıldığından çok daha geniş olduğunu akla getiriyor.
UBC profesörü, araştırmanın kıdemli yazarı ve Project Seahorse kurucu ortağı ve direktörü Dr. Amanda Vincent, iSeahorse'da rapor edilen habitat türlerini, her tür için IUCN Kırmızı Liste değerlendirmesindekilerle karşılaştırarak, türlerin yüzde 80'i için yeni habitatlar bulduk dedi. Hippocampus Comes, Hippocampus histrix, H. kuda, Hippocampus kelloggi ve Hippocampus spinossisimus için her biri beş ila altı yeni habitat içeren yeni yaşam alanları bulduk.
Camins, iSeahorse verilerinin bilinen üreme sezonunu beş tür için uzatması büyüleyiciydi diye ekledi. Tropik bölgelerde denizatlarının her ay ürediği rapor ediliyor. Şaşırtıcı bir şekilde bu durum Kuzey Yarımküre'deki Asya türlerinde de geçerliydi, ancak ilkbaharda daha fazla üreme görülüyor.
Dr. Vincent iSeahorse web sitesiyle gurur duyduğunu belirtiyor. Dalış faaliyetlerinin yoğun olduğu Güneydoğu Asya, Avustralya, Karayipler ve Avrupa'daki gözlemcilere ulaştık ve iNaturalist portföyünün bir parçası olmaktan büyük fayda sağladık. Sualtında denizatı üzerinde araştırma yapan ilk biyolog olarak, katılımcılar tarafından sağlanan bilgilerin birçok türü daha iyi anlamamıza yardımcı olmasından heyecan duyuyorum. Yaygın olarak incelenen bir tür için bile, kaplan kuyruklu denizatı (Hippocampus geliyor) iSeahorse gözlemleri, Tayland ve Endonezya'daki yeni keşiflerle birlikte IUCN Kırmızı Liste aralığının dışından geldi.
ZSL'nin Kıdemli Denizcilik Teknik Danışmanı ve makalenin ortak yazarı Project Seahorse'un kurucu ortağı Heather Koldewey, Topluluğumuza katkıda bulunanların yardımıyla çok daha geniş ölçekte bilgi toplayabildik diyor. Bu çalışma, boşlukların kapatılmasına yardımcı olarak denizatı bilgisini ilerletmede toplum biliminin değerini ortaya koydu. Denizatları, resmi araştırmaları bile zorlaştıracak kadar şifreli oldukları için toplum biliminden yararlanan büyüleyici türlerdir. Tüm bu çabalardan elde edilen sonuçlar, bilgi üreterek ve katılımı ve eylemi harekete geçirerek deniz topluluğu bilimini teşvik etmenin önemini ve korumada oynayabileceği önemli rolü göstermektedir.
Kaynak: ubc.ca
