Açık deniz yetiştiriciliğindeki doğru havalandırma stratejisi nanokabarcıklar üzerine mi kurulmalı?

Açık denizde balık yetiştiriciliği sistemlerinde deniz bitlerinin yönetimi, etkili, ekonomik ve çevresel açıdan sürdürülebilir yöntemler gerektiren önemli bir zorluk. Norveç gibi su ürünleri yetiştiriciliğinde doğa ile daha dost, kimyasal içermeyen ve dolayısıyla daha sürdürülebilir görünen yöntemlerle çalışmayı tercih eden ülkelerde, balıkların yetiştiricilik ortamından çekilerek üzerlerindeki deniz bitlerinin ve yumurtalarının temizlenmesi gibi yöntemler uygulanıyor.

Bu yöntemim kimyasal kullanılarak yapılan arındırma yöntemlerine göre çevre için daha avantajlı olduğunu söyleyebiliriz fakat bu sürecin kendine özgü bazı dezavantajları var. Bunların arasında, bit temizliği öncesi balıkların belirli bir alanda kısa süreliğine de olsa yoğunlaştırılması var ki bu da stresin başlıca kaynaklarından. Yoğunlaştırma ve stres aynı zamanda daha fazla oksijen tüketimi anlamına da gelir. Yetiştiricilik tesislerindeki hayvanların refahları söz konusu olduğunda bu prosedür esnasında ortamdaki koşulların iyi ayarlanması gerekiyor; özellikle de oksijen bakımından.

Kontorllü koşullu yetiştiriciliğin herhangi bir aşamasında kalıcı hale gelmiş yada gelmesi muhtemel olan düşük oksijen seviyesine çözüm bulmak ve dolayısıyla balıkların refahlarını arttırmak amacıyla, Norveçli bir su ürünleri şirketi ilk olarak gemilerini, her biri 3 bar'da 220 m³ su sağlayan, 31 kW'lık iki pompayla çalışan dört oksijen konisi ile donattı. Koniler suya yeterince oksijen vermeyi başarsa da, iş yoğun enerji tüketimi nedeniyle oldukça maliyetli. Bunun ardından stratejisini değiştiren şirket difüzör hortumlarıyla oksijen enjekte etme metoduna geçti.

Bu yöntem, konik pompaların yüksek miktardaki enerji tüketimini ortadan kaldırırken, oksijen transfer verimliliğini azalırken çok büyük hacimlerde, oksijen gerektiren üretim maliyetlerini arttırdı. Ek olarak, karşılaşılan bir diğer sorun da, difüzör hortumundan çıkan kabarcıkların balık sayma sisteminin verdiği sonuçların doğruluğunu etkiledi.

Doğru havalandırma stratejisi nanokabarcık teknolojisinden mi geçiyor?

Daha etkili bir çözüm arayışında olan şirket, nanokabarcık teknolojisini denemeyi tercih etti. 2021 baharında şirket, yükleme hortumlarının bit giderme sistemine bağlantı noktasının üzerindeki bir destek yapısı üzerine stratejik olarak konumlandırılan bir nanokabarcık jeneratörünü kurdu.

Sistem, 200 ton balığı desteklemek için gereken tipik oksijen miktarının yalnızca bir kısmını enjekte ederek üstün oksijen transfer etkinliği gösterdi. Nanokabarcık teknolojisinin başarılı entegrasyonu, yalnızca şirketin oksijenasyon gereksinimlerini karşılamada değil, aynı zamanda  CO₂ emisyonlarını düşürme girişimlerinde de önemli bir ilerlemeye işaret etmekte.

Bu sistem, yüksek verimli gazdan sıvıya enjeksiyon teknolojisini kullanarak su akışına göre çalışır. Toplu oksijeni nanokabarcıklara dönüştürerek suyu yüksek seviyelerde çözünmüş oksijenle doyurur. Nötr kaldırma kuvvetine sahip negatif yüklü nanokabarcıklar suda uzun süre kalır ve sudaki çözünmüş oksijen seviyesini stabilize eden bir tampon görevi görür.

Kalıcı şekilde devamlı olarak çalışması için tasarlanan jeneratörde hareketli parça bulunmaması, kolay kurulumun yanında ve mevcut pompa sistemleriyle kusursuz entegrasyon sağlanmasını destekliyor. Herhangi bir yetiştiricilik operasyonunda oksijen seviyesini arttırmak için doğrudan akış hattına veya yan akıma monte edilebilir. Bu teknoloji sudaki çözünmüş oksijen seviyesini yükselttiği gibi besleme sırasında kullanıldığında, büyüme oranlarını artırmayı destekliyor. Biyokütledeki artış kârlılığı da beraberinde getiriyor.

Araştırmalar, nanokabarcıkların patojenleri en aza indirdiğini, hastalıkların azalmasına yardımcı olan bir ortam sağladığını, solungaç sağlığını iyileştirdiğini ve ölüm oranlarını düşürdüğünü gösteriyor. Nanokabarcıklar aynı zamanda sudaki toksinleri ve atıkları nötralize edebilir, aynı zamanda yüzeyleri fırçalayabilir ve biyofilm oluşumunu engelleyebilir.

Balık yetiştiriciliği yapılan sistemlerde kullanılan gemilerdeki oksijenasyon sistemlerinin çalıştırılmasında, dizelle çalışan temel kompresörler ve pompalar enerji tüketimini arttıran başlıca etmenlerden. CO₂ emisyonlarının doğrudan azaltılması, enerji talebinin ve dizel tüketiminin ele alınmasıyla başarılabilir. Koniler ve difüzörler gibi geleneksel oksijenleme sistemleriyle karşılaştırıldığında nanokabarcıklar önemli ölçüde daha verimli. Bu durumda, Moleaer'ın sistemi, operasyonlar sırasında hem enerji hem de oksijen tüketimini hesaba katarak, konilere kıyasla  CO₂ emisyonlarında %60'lık etkileyici bir azalma gösterdi. 

Norveçli balıkçılık şirketi, oksijen ve enerji tüketimini iyileştirerek CO₂ emisyonlarını azaltırken, somon yetiştiriciliğindeki büyük sorunlardan birisi olan deniz bitlerinden kurtulma işi sırasında daha fazla oksijenlenme sağlıyor.

Devamı

Norveç, yeni bir deniz mahsülünde daha kendi isminden söz ettirmeye hazırlanıyor: Kırmızı Kral Yengeci "yetiştirilebilecek mi"?

Su ürünleri yetiştiriciliğinde söz sahibi olan ülkelerden başında gelen Norveç'te, bölgede istilacı olarak tanımlanan bir türün, değerli bir deniz mahsülüne dönüşümüne şahit oluyoruz. Kırmızı Kral Yengeci'nin Murmansk Fiyordunda başlayan yolculuğu, Nofima'nın araştırma laboraturvarlarında devam ediyor ve çok yakında, Norveç'in somondan sonra yeni bir deniz mahsülünde daha öne çıkmasını sağlayabilir.

Başarı için  bazı anahtar kelimeler arıyor olsaydık ve bunları bulmak için çeşitli arama motorlarından, deneyimlerden hatta yapay zekadan yardım almayı düşünseydik, elde edeceğimiz sonuçların içinde doğru gıda, doğru ortam ve doğru koşullar mutlaka olurdu. Kırmızı Kral Yengeci için şu anda tüm parçalar yerine oturuyor gibi görünüyor çünkü, Nofima'nın yengeç üzerine çalışmalarını sürdüren araştırmacıları, Kırmızı Kral Yengecini ticari boyuta ulaşana kadar beslemeye meraklı ve amaçları ise halihazırda var olan bir sorunu sıradan bir varlığa değil lüks bir ürüne dönüştürmek.

Yengeç, yetiştirme için iyi bir aday oldu ve artık nasıl idare edileceğini yavaş yavaş öğrendiğimiz bir çiftlik hayvanı haline geldi. Yetiştiricilik operasyonu içinde yengeçlerin gelişmesi için gerekenler hakkında çok daha fazla şey biliyoruz; yemek, büyümek ve birbirlerine iyi davranmak. Ve şimdi doğru yemi de belirleme sürecindeyiz diyor Nofima’da uzun süredir yengeçleri araştıran Sten Siikavuopio.
Grete Lorentzen ise Başarılı olursak, potansiyel olarak batı Finnmark'ta tamamen yeni bir endüstrinin temelini atmış olacağız diyor. Lorentz, aynı zamanda deneyimli bir yengeç araştırmacısı ve Helt Konge (Yengeç Kraldır) araştırma projesinin başkanı.

Kırmızı Kral Yengecinin önlenemez göçü

Hikaye şöyle başlıyor; 1960'larda Kırmızı Kral Yengeci - Paralithodes camtschaticus, Finnmark sahilinin hemen doğusundaki Murmansk Fiyordu'na salıverildi. Yaklaşık 15 yıl sonra ise Varangerfjord'da keşfedildi. O zamandan beri, bu uzun bacaklı kabuklu, Finnmark kıyıları ve Troms ilçesi boyunca yayılım gösterdi.

Kırmızı Kral Yengeci bugün bile hâlâ batıya ve güneye göç ediyor, Akdeniz’de de bazı örneklerden de aşina olduğumuz şekliyle, deniz dibinde yoluna çıkan her şeyi yiyor. Bölgede davetsiz misafir olduğu ve yerleşik balıkçılık için önceden  bir istenmeyen ve rahatsızlık unsuru olan yengeç, artık kazançlı bir lezzet olarak kabul ediliyor.

Tüketiciler büyük yengeçleri istiyor

Bununla birlikte, Kuzey Burnu'nun batısında,  bu yengeç istilacı bir tür olarak kabul ediliyor, yani doğal yaşam alanı dışındaki alanlara yayılmış ve oradaki diğer tüm canlı organizmaları etkileyen türlere verilen ismiyle.

Norveçli balıkçılık yetkilileri, kotayla düzenlenen bölgenin batısındaki yengeçlerin varlığını azaltmayı planlıyor ve bu nedenle Honningsvåg'ın batısında serbest bir balıkçılık bölgesi kurdular. Serbest avlanma alanında, yengeçler büyüklüklerine bakılmaksızın yakalanıp kıyıya getirilebiliyor.

Sorun şu ki burası profesyonel balıkçılar için çekici bir balıkçılık değil. Honningsvåg'ın batısında yakalanan yengeçler, uluslararası pazarda en az 1 ila 2 kilo ağırlığında Norveç Kral Yengeci isteyen alıcılar için küçük kalıyor.

Her kabuklunun ortak sorunu: kabuk değiştirme anındaki zayıflık

Bir yıl önce araştırmacılar, serbest avlanma alanından elde edilen yaklaşık 250 gram ağırlığındaki küçük yengeçleri beslemeye başladı. Bu, araştırma çalışmasının bir parçasıydı ve amaç, projenin üç yılında 1.6 kilogram veya daha fazla ağırlığa ulaşmaktı. Araştırmada böylesine ileri bir aşamaya gelene kadar yengeçlerin birden fazla kabuk değiştirme döngüsünden geçmesi gerekiyor. Bu şekilde büyüyorlar diyor Sten Siikavuopio, kabuk değiştirme aşaması yengeç için kritik bir aşamadır, çünkü bu dönem en savunmasız oldukları dönemdir.

Nofima projesindeki yengeçler, ticari boyutlara ulaşmak için 3-4 kritik kabuk değişiminden geçmek zorunda. İlk başarılı bir kabuk değişiminin gerçekleşmesinin ardından araştırmacılar iyimser.

Şimdiye kadar, sonuçlar tüm beklentileri aştı. Kabuk değiştirme, yengecin iyi büyüdüğünü ve kabuk değiştirmeyle ilişkili ölüm oranının yüzde ondan az olduğunu gösteriyor ki bu mükemmel sayılar.

Yeni bir yetiştiricilik türünün en değerlisi: yengeç yetiştiriciliğine dair bilgi yüksek talep görecek

Nofima’da görev alan bilim insanları, yengeçlerin nasıl canlı saklanması ve beslenmesi gerektiğine dair bilginin hem Norveç'te hem de yurtdışında yüksek talep göreceğine inanıyor.

Nofima'nın gücü disiplinler arası oluşunda yatıyor. Hayvanların gelişmesini sağlamanın ne demek olduğunu anlayan biyologlarımız var ve Bergen'deki araştırma istasyonundaki meslektaşlarımız yengeçler için neyin en iyi olduğuna dair bilgilerimize dayanarak kullandığımız yemi üretiyorlar. Ayrıca ürün kalitesi ve tüketici algıları konusunda uzmanlığımız var, bu da işimizde tüm değer zincirini dikkate aldığımız bir yaklaşıma sahip olmamızı sağlıyor diyor Siikavuopio.

Tüm yetiştiricilik modellerinde olduğu gibi zaman ve yem maliyetleri yengeç için de kârlılık açısından kritik faktörler. Doğadan avlanan küçük yengeçlerle başlayarak hem zamandan hem de yem maliyetlerinden tasarruf etmek mümkün. Özellikle bölgede istilacı olarak tanımlanan bir tür için. Grete Lorentzen, Ayrıca çalışmada kullandığımızdan biraz daha büyük yengeçlerle başlarsak, yengeç pazar için çekici bir boyuta gelmeden önce daha az yem gerekecek ve böylece büyük yem masraflarından kaçınılmış olacak diyor.

Ne bulurlarlarsa ayırt etmeden yiyorlar

Kırmızı Kral Yengeci ile en iyi şey belki de, ayırt etmeden hemen hemen herşeyi yemesi. Bu da onu yetiştiricilik operasyonu için harika bir aday haline getiriyor. Helt Konge projesine paralel olarak Kongemat (Food for Kings) adlı araştırma projesi yürütülmekte. Oradaki araştırmacılar, diğer deniz türlerinden kalan biyokütlenin çiftlikteki yengeçler için bir yem kaynağı olarak nasıl kullanılabileceğini araştırmakla meşguller. Karides kabukları ve lumpfish burada anahtar kelimeler. 

Yengeç dört yaşında bir çocuk gibi yiyor. Yemeğin yarısı yerde bitiyor. Bu nedenle, dökülmeyi en aza indiren bir yapıya sahip bir yem geliştirmek için çalışıyoruz diye açıklıyor Sten Siikavuopio. En az atık ve maksimum büyüme sağlayan yemi bulmak su ürünleri yetiştiriciliğinin herhangi bir alanında olduğu gibi yengeçte de oldukça önemli.

Su ürünleri yetiştiriciliğinde geleneksel yaklaşım, hayvanları günlük olarak beslenmesi yönünde. Kırmızı Kral Yengeci ile çalışan araştırmacılar, bu yaklaşımı yeniden gözden geçirmekten fayda görebileceğimize inanıyor. Denemeye değer olabilecek bir teori, yengecin daha az sıklıkta servis edilirse yemden daha iyi yararlanabileceği. Örneğin, her gün yerine haftada üç kez. Yengeç araştırmacısı, teorik olarak, bu, ilk servis sırasında yere döktüğü her şeyi yutmasını sağlar diyor.

Kaynak: sciencenorway.com

Yeni türlerin su ürünleri yetiştiriciliği operasyonlarında kendisine yer bulmasının en önemli nedenleri arasında iklim değişikliği ve birbiri arasında coğrafi engeller olan denizler arasındaki engellerin kalkması olsa da, gemiler arasındaki taşınım ve akıntılarla taşınan larvalarla yumurtalar yerleştikleri yeni yerlerde kalıcı olmak konusunda hiç yabancılık çekmiyor.

Değişen iklim şartları ve suyun asiditesinin artması nedeniyle, geleneksel olarak yetiştiriciliğine aşina olduğumuz türlerle ve bu türleri bildiğimiz şekilde yetiştirmeye devam etmemiz zor görünüyor. Daha önce burada yayınladığım "Değişen iklim koşulları altında geleneksel yöntemlerle balık yetiştirmeye devam edebilecek miyiz?" yazısı, bu olayın nedenlerini geniş kapsamlı olarak inceliyor. Bu nedenle alternatif türlerin yetiştiriciliğine yönelik araştırma faaliyetleri oldukça önemli ve desteklenmesi gerekiyor.

Devamı

İskoçya, su yosunu yetiştiriciliğindeki ilk politikalarını belirledi

İskoçya'daki ticari su yosunu yetiştiriciliği ile ilgili ilk politikalar İskoçya hükümeti tarafından belirlendi. Ülke sınırları içinde su yosunu yetiştiriciliğinin yapılabileceği yerler ve bu yerlerdeki şartlar konusunda karanlıkta kalan noktaları aydınlatan yeni kurallar, İskoçya'da halihazırda büyümeye devam eden su yosunu sektörünün gelişmesi ve çiftliklerin çevresel etkilerin çerçevesini oluşturuyor. "Yosun yetiştirme kuralları beyanı" olarak adlandırılan bu dökümana aynı zamanda bazı gereksinimler de dahil edilmiş.

• Olumsuz çevresel etkilerin de düşünülmesi ve bunların azaltılması


• Sadece yerel türlerin yetiştiriciliğinin yapıldığından emin olunması


• İnsan tüketimi düşünüldüğünde, endüstriyel kirlilikten uzak lokasyonlarda üretim yapılması


• Küçük - orta ölçekli su yosunu yetiştiricilik çiftliklerinin anlaşmalara ve uygun yerel koşullara göre İskoçya'nın herhangi bir yerinde yetiştirilmesine izin verilmesi

Belirtilen maddeler içindeki küçük - orta ölçekli su yosunu yetiştiriciliği çiftliği, kıyıdan 50 ile 200 metre açıktaki tesisler için tanımlanmış. Örneğin 50 metre açıktaki su yosunu yetiştiriciliği çiftlikleri, midye çiftliklerinde olduğu gibi 30 metreye 200 metre ebatlarında.

İskoçya Kırsal Ekonomi Sekreteri Fergus Ewing, su yosunlarının gıda, kozmetik ve gübre gibi geniş bir alanda kullanılan ticari bir ürün olarak büyüdüğünü görmeyi arzuladıklarını söylüyor.

Britanya adasında yer alan İskoçya'nın batı kıyılarının su yosunu yetiştirmek için iyi koşullara sahip olduğu biliniyor. Su yosunu yetiştiriciliği sektörü halen emeklemekte olsa da göstergeler bu sektörün önemli ekonomik fırsatlar barındırdığına işaret ediyor.

İskoç Denizcilik Araştırmaları Derneği'nde Deniz Biyoteknolojisi kurucusu Michele Stanlay ise su yosunu yetiştiriciliğine son yıllarda artan ilgiye dikkat çekiyor ve İskoçya hükümeti tarafından yayınlanan yeni kuralların büyümekte olan bir sektörün ihtiyaç duyacağı rehberliği sağlayacağını ve yetiştiricilere daha fazla netlik kazandıracağına vurgu yapıyor.

Ticari su yosunu yetiştiriciliğinin sürdürülebilir ve çevreye duyarlı bir büyüme kaydetmesi yönünde çalışmalar yapılıyor. Yayınlanan yeni kılavuz, doğada var olan yabani yosunların hasadı konusunda herhangi bir kuralı barındırmıyor.

İskoçya Hükümeti tarafından yayınlanan dökümanı indirmek için buraya tıklayın.

Seafoodsource.com kaynağındaki yazıdan Türkçe'ye adapte edilmiştir.



Su yosunu, kendine sektörün içinde ve hayatımızda daha da fazla yer açacak gibi görünüyor. Yüksek besin kompozisyonu ve hızlı şekilde büyütülerek pazara sunulabilmesi avantajıyla, küresel ölçekte insanların ihtiyaç duyduğu proteini ve diğer besin maddelerini sağlaması yönünden önemli bir su ürünü olarak karşımıza çıkıyor. Bunun yanında su kalitesinin ve kimyasının da kontrol altıında tutularak şartların daha iyi koşullara gelmesinde önemli bir rol oynuyor.

Halihazırda Spirulina gibi bazı türler ticari olarak özellikle üretilerek başta kozmetik, gıda ve yem sektöründe kullanılıyor ve sektörde Asya ağırlıklı olarak söz sahibi. İskoçya'nın bu girişimi, Avrupa'daki su yosunu yetiştiriciliğinde ve ekonomisinde gelecekte söz sahibi olacağının anahtarı gibi görünüyor.

Devamı